Kinderzitjes in de auto

60 tot 80 procent van de kinderen wordt niet correct vastgemaakt in de auto. Vaak is het probleem te wijten aan een slecht gebruik van het zitje, een verkeerde installatie of onwetendheid over de regels.

Het gebruik van een kinderzitje of stoelverhoger is verplicht. Elk land heeft z’n eigen regels, maar vaak is het verplicht tot het kind een lengte heeft bereikt van minstens 1,35 meter of 1,50 meter. Een kind van minder dan 1,25 m mag bovendien niet reizen op een stoelverhoger zonder rugleuning.  Die beperking heeft te maken met de andere lichaamsbouw van een kind, voor wie een klassieke veiligheidsgordel niet doeltreffend genoeg is. De kwetsbaarheid van een kind kan verholpen worden met gepaste uitrusting. Je moet dus het juiste kinderzitje kiezen, bij voorkeur met Isofix-bevestiging.

Wetten van de fysica

Het heeft geen zin om jouw kind in de armen vast te houden in plaats van het vast te maken in een zitje. Je kunt het toch onmogelijk tegenhouden. Deze cijfers spreken voor zich: bij een aanrijding met een snelheid van 50 km/u wordt het gewicht van een kind vermenigvuldigd met dertig. Met zo’n snelheid weegt een kind van 15 kg plots bijna 500 kg bij een schok. Een kind dat vooruit wordt geworpen, is ook gevaarlijk voor de passagiers voorin. Een schok bij die snelheid is even hevig als een val van tien meter. Je laat jouw kind toch ook niet spelen op een balkon zonder leuning?

Vaak slecht bevestigd

Nog verontrustender: veel ouders en grootouders bevestigen hun kinderen niet op de juiste manier. Dat komt vaak door onwetendheid over de regels, maar ook omdat het zitje slecht bevestigd wordt of omdat het kind niet juist vastgemaakt is. Je moet het zitje absoluut correct installeren en ervoor zorgen dat jouw kind niet te dik gekleed is. Probeer het zitje zeker eens uit vooraleer je het koopt of gaat gebruiken. De onderstaande tips helpen je om de juiste keuze te maken voor jouw kinderen.

De Belgische wetgeving

Sinds september 2006 moet elk kind zijn eigen plaats hebben in de auto in België. Je kunt dus zoveel kinderen vervoeren als er zitplaatsen (en gordels) zijn in je auto. Tot 1,35 meter of 18 jaar moeten ze in een aangepast kinderstoeltje of op een verhogingskussen zitten. 4 kinderen op de achterbank zetten is uit den boze. Volgens de Belgische wet mogen kinderen zowel voorin als achterin zitten.

• In het buitenland

Achterin

De plaatsen achterin blijven de veiligste. De allerveiligste plaats is die in het midden achterin. Helaas voorzien slechts weinig constructeurs daar Isofix-bevestigingspunten of een veiligheidsgordel geschikt voor het zitje. Vergeet niet om de passagiersairbag uit te schakelen wanneer je jouw kind met de rug naar de weg plaatst, dicht bij jou voorin. Doorgaans doe je dit door op een knop te duwen of een vergrendeling waaraan je moet draaien. Soms moet je de hulp van een garagist inroepen.

Leeftijd is geen beperking

Bij de keuze van het meest geschikte kinderzitje voor jouw kind, moet je niet zozeer denken aan de leeftijd maar vooral in termen van gewicht en grootte. Is jouw kind kleiner dan 1,35 meter, dan moet het in een kinderzitje reizen. De wet is duidelijk: elk kind jonger dan 18 jaar en kleiner dan 1,35 meter moet reizen in een zitje aangepast aan zijn gewichtscategorie. Let op: in sommige landen bedraagt de limiet 1,50 meter. Bovendien zijn oude wagens zonder veiligheidsgordels verboden voor kinderen van minder 1,35 meter.

Hoe installeren?

• 0 tot 13 kg: zetel met de rug naar de weg

Pasgeborenen moeten geïnstalleerd worden met de rug naar de weg in een aangepast zitje. Een baby moet zo reizen want bij een schok is zijn nek onvoldoende gespierd om het hoofd tegen te houden (proportioneel zwaarder dan bij een volwassene). De baby riskeert ernstige verwondingen aan wervels en ruggenmerg. Met de rug naar de weg wordt de kracht van de schok echter verdeeld over het hele lichaam.

Een airbag is ontworpen om volwassenen te beschermen die naar de weg kijken. Wanneer hij met 300 km/u ontploft, kan hij de achterzijde van het kinderzitje ernstig beschadigen. Je moet het plofkussen dus uitschakelen als er een kindje zit. Dat doe je doorgaans met een schakelaar op de boordplank. Vergeet niet om de airbag weer te activeren wanneer een volwassene of een groter kind in de passagierszetel plaatsneemt. De zijdelingse airbags achterin kunnen ook gevaarlijk zijn voor kinderen indien ze hun hoofd te rusten leggen tegen de ontploffingszone. Het is dus belangrijk om te kiezen voor een zitje met zijdelingse steun voor het hoofd.

• 13 tot 18 kg: zetel met zicht op de weg

Jonge kinderen moeten geïnstalleerd worden in een zitje met zicht op de weg. Maar indien het hoofd van jouw kind niet boven het zitje uitsteekt of de gewichtslimiet niet wordt bereikt, is een zitje met de rug naar de weg beter. Bijzonder aan de zitjes in rijrichting is dat ze over een eigen gordelsysteem beschikken (vaak met vijf punten: twee op de borst, twee bovenaan de dijen en één om doorglijden te voorkomen). Zo blijft jouw kind beter op zijn plaats dan met een klassieke driepuntsgordel (of erger een heupgordel) die ontworpen is voor een volwassene.

• Vanaf 18 kg: stoelverhoger of zetel met gordel

Van 18 tot 36 kg is een zetelverhoging of zetel met driepuntsgordel aan te raden. Vanaf een lengte van 1,10 meter kan een verhoging volstaan, al blijft een zetel met rugleuning veiliger. Het doel van zo’n stoelverhoger is om het kind correct te plaatsen zodat de gordel aan de heup komt. Als de gordel te hoog zit, kan die blessures veroorzaken aan de buik van het kind of het kind onvoldoende tegenhouden zodat het onder de gordel door glijdt. Enkele automerken bieden een stoelverhoger als optie, geïntegreerd in de achterbank. In elk geval moet je erop toezien dat de gordel over de buik van het kind geleid wordt.

• Vanaf 1,35 meter (in België): zoals een volwassene

Is het kind al vrij groot (1,35 meter of 18 jaar in België, controleer hieronder de andere landen), dan kan het zonder stoelverhoger reizen door alleen de veiligheidsgordel van de auto te gebruiken.  Controleer of de gordel goed bevestigd is vooraleer je vertrekt. Bepaalde auto’s zijn uitgerust met een indicator op het dashboard die aangeeft hoeveel gordels achterin vastgegespt zijn.

Isofix: het beste

Natuurlijk moet jouw kind correct vastgemaakt zijn in het zitje (maximaal 1 cm speling op de riempjes) maar als het zitje zelf niet goed is bevestigd, heeft het uiteraard geen zin. Om het kinderzitje correct vast te maken, bestaan er drie oplossingen: met een veiligheidsgordel met twee verankeringspunten (te vermijden), met drie punten (goed aangespannen en niet verdraaid) of met het Isofix-systeem. Dat laatste biedt volgens alle crashtests de beste veiligheid. De Isofix-bevestigingspunten worden steeds meer de norm en zitten in bijna alle nieuwe auto’s. Hiermee kun je een kinderzitje direct aan de structuur van de auto vastmaken in twee of drie klikken, bijna zonder risico op vergissingen. Er bestaan zelfs Isofix-systemen met een derde verankeringspunt. Het enige ongemak is de meerprijs bij de aankoop, maar het zitje blijft compatibel met andere bevestigingssystemen.

Het zitje kopen

Het eerste wat je moet doen, is nagaan of het zitje gehomologeerd is volgens de Europese norm. Een label toont de homologatie. We leggen uit hoe je het label ontcijfert. De eerste lijn toont of het zitje universeel is, met andere woorden of het bruikbaar is in alle auto’s. De tweede geeft de gewichtsklasse en categorie weer (zie hieronder). De cirkel bevat een letter E en een cijfer van het land waarin de homologatie werd uitgevoerd. Op de laatste regel staat het homologatienummer. De nummers die beginnen met R44-04 voldoen aan de meest recente normen en blijven de enige die zijn toegelaten met de nieuwe R-129 i-Size-standaard die in 2013 is geïntroduceerd.

Een goede zetel moet comfortabel zijn (vraag aan jouw kind om het uit te proberen). Plaats de gordel zo laag mogelijk: op de dijen en niet op de buik. Je kiest het best voor een Isofix-model dat je gemakkelijk in de auto kunt monteren zonder risico op fouten. Het moet ook goed beschermen aan de zijkanten (het hoofd weg houden van de airbag) en mag nog geen ongeval gehad hebben (let op voor tweedehandszetels).

De 5 categorieën zitjes van de norm R44-04

- Rug naar de weg

Groep 0: van 0 tot 9 kg

Groep 0+: van 0 tot 13 kg

- Gezicht naar de weg

Groep 1: 9 tot 18 kg

- Stoelverhoger en zetels zonder geïntegreerde gordel

Groep 2: van 15 tot 25 kg

Groep 3: van 22 tot 36 kg

- Multigroep (sterk af te raden)

Groep 0/1 en 0+/1: tot 18 kg

Groep 1/2/3 en 2/3: van 9 tot 36 kg en 15 tot 36 kg

De nieuwe norm: i-Size

Nu alle nieuwe auto’s uitgerust zijn met Isofix, wordt de oude norm achterwege gelaten. Hij wordt vervangen door i-Size, gebaseerd op de grootte van het kind in plaats van het gewicht. Hij is van kracht sinds 9 juli 2013. De (her)verkoop van zitjes die nog beantwoorden aan de R44-04-norm wordt trouwens verboden na 2025. Er komen drie categorieën:

• autozitjes voor baby’s: 40 tot 85 cm
• autozitjes voor kleintjes: 40 tot 105 cm
• autozitjes voor kinderen: 100 tot 150 cm

In het buitenland

In het buitenland moet je andere regels respecteren dan in België. Deze tabel toont de verplichtingen voor kinderzitjes in verschillende Europese landen.