Europees klimaatakkoord: een beschouwing

De doelstelling van de EU was vastgelegd op een reductie van 40% voor broeikasgassen tegen 2030, maar de 27 lidstaten hebben nu een nieuw klimaatakkoord ondertekend dat nog ambitieuzer is: -55% tegen dezelfde deadline! Een aankondiging die niet zonder gevolgen zal zijn voor de evolutie van de auto-industrie.

Ogen groter dan de buik?

We willen het lovenswaardige doel van de Europese politici niet bekritiseren om de factoren voor luchtvervuiling en de klimaatopwarming nog drastischer in te perken. Maar de vraag stelt zich wel of deze beslissing realistisch is. Puur technisch gezien waarschijnlijk wel. Maar op socio-economisch vlak valt het nog te bezien.

Zoals vaak zal de auto-industrie een van de eerste stakeholders zijn die wordt getroffen door deze verstrenging van de klimaatdoelstellingen. Hoewel het aantal hybride of elektrische modellen van de constructeurs toeneemt als bewijs dat de technische uitdaging kan worden overwonnen, trekken die laatsten al aan de alarmbel over de economische en sociale gevolgen van hun inspanningen om de koolstofafdruk van hun voertuigen te beperken. De merken zullen geen andere keuze hebben dan hun geëlektrificeerd aanbod nog verder uit te breiden, maar tegen welke prijs?

Recente studies hebben aangetoond dat plug-in hybrides vaak veel vervuilender zijn dan ze beweren, terwijl er nog twee andere problemen opduiken: de laadinfrastructuur en de elektriciteitsproductie. Er zijn nog maar weinig Europese landen die op dit moment een laadinfrastructuur kunnen voorleggen die capabel is om een sterk geëlektrificeerd wagenpark te voorzien, en al zeker als dat met duurzame energie moet gebeuren. We kennen de precieze impact van dit nieuwe akkoord op de doelstellingen voor de autoconstructeurs nog niet, maar de huidige situatie zorgt al voor problemen, of roept in ieder geval veel vragen op. Het probleem moet niet zomaar verschoven worden. Het is afwachten welke oplossingen de EU zal voorstellen en welke beslissingen er zullen worden opgelegd aan onder meer de industriële sector.

Welke maatschappelijke kosten?

Het ander probleem ligt bij de sociale impact. Elektrische wagens hebben veel minder arbeidskracht nodig, zowel voor de productie als voor het onderhoud, wat vanzelfsprekend gevolgen zal hebben op de werkgelegenheid, zoals de herscholingen bij Porsche al bewijzen. Daarnaast blijft de kost voor deze technologie nog te hoog, waardoor de toegang tot deze 'propere' mobiliteit vandaag nog niet voor iedereen is weggelegd, zeker met de crisis als gevolg van de coronapandemie. Wat met de mensen die hun persoonlijke mobiliteit kwijtraken omdat ze geen nieuwe auto meer kunnen kopen?

Onze premier Alexander de Croo verklaart dat "België zich lijnrecht achter de versterking van de Europese klimaatakkoorden schaart. Een ambitieuze klimaatpolitiek zal economische opportuniteiten scheppen die België zal moeten aangrijpen. Hernieuwbare energie, waterstoftechnologie of andere innovaties binnen de klimaatsector vormen een unieke kans voor alle burgers van ons land om voorop te lopen op het gebied van technologie. Dit zijn de banen van de toekomst. Laten we dus niet in de verdediging blijven."

Toch mogen we ons vragen stellen over de gevolgen van deze nieuwe klimaatdoelstellingen. 2030 staat al voor de deur en vandaag de dag kunnen we constateren dat de ontwikkeling van de 'milieu-infrastructuur' ('groene' fiscaliteit, plug-in hybrides, zonnepanelen, enz.) nog verre van voldoende effectief, relevant en rechtvaardig zijn om deze objectieven te halen op zo'n korte termijn. Als we kijken naar het onvermogen van onze leiders om echt gemeenschappelijke, intelligente en eerlijke maatregelen te nemen - en België is daar niet het enige voorbeeld van - twijfelen we aan de verdiensten van dit nieuwe akkoord, aangezien de uitvoering ervan al half verloren lijkt binnen zo'n korte periode.