Lockdown 2020: minder NOx, meer methaan

Methaan (CH4) is een broeikasgas. Het is zelfs het tweede belangrijkste antropogene gas dat bijdraagt tot de opwarming van de aarde. Volgens een studie die werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, is de hoeveelheid ervan in 2020 toegenomen, deels als gevolg van de lockdown. Kan menselijke activiteit bijdragen tot de vermindering ervan? En tegelijk, door veeteelt en industriële activiteit, verantwoordelijk zijn voor de verspreiding ervan in de atmosfeer...?

NOx om CH4 af te breken

Monitoring van de methaanconcentratie in de atmosfeer is belangrijk omdat het een hoger broeikaspotentieel heeft dan CO2. Het heeft echter een geschatte levensduur van 10 jaar voordat het samen met andere componenten verdwijnt. En dat is waar stikstofoxiden om de hoek komen kijken. NOx wordt door zonnestraling omgezet in OH (hydroxide), dat het methaan CH4 afbreekt tot H2O (water) en CH3. Dit laatste zal dan met O2 (zuurstof) reageren tot CH3O2, dat vervolgens dankzij NO en NO2 (van NOx) wordt afgebroken tot CO2 en CH2O (formaldehyde). En zo is de cirkel rond.

Minder autoverkeer

Zo hebben wetenschappers in 2020 een methaanpiek waargenomen. Nochtans was de veeteelt niet afgenomen en waren er ook niet minder warme en vochtige gebieden die van nature methaan uitstoten. Aan de andere kant was er veel minder autoverkeer. Die daling zorgde voor een geringere verspreiding van NOx in de atmosfeer. In principe is dat goed nieuws, behalve voor de vernietiging van methaan. In feite droeg dit bij tot een daling van de OH-concentratie met 1,6%, voldoende om te voorkomen dat een aanzienlijk deel van het methaan in de atmosfeer wordt vernietigd door het hydroxide.

Vervuilen om schoon te maken?

Het zou verleidelijk zijn te pleiten voor meer NOx-emissies om de concentratie van CH4 te verminderen. Uiteraard is dat niet aan te raden. Stikstofoxiden zijn trouwens op grondniveau schadelijk voor de luchtwegen. Daarom is het nuttiger en doeltreffender om de uitstoot van methaan (en andere) te verminderen. Hieruit blijkt vooral dat de interacties tussen natuur en mens complex en meervoudig zijn, en soms tegenstrijdig.