Lage-emissiezones: nutteloos en te pro-auto?

Lage-emissiezones (LEZ of, in Frankrijk, ZFE), zijn een beetje als de stadsmuren van de Middeleeuwen. Om langs de grote poort binnen te geraken, moet je tol betalen, in een modernere vorm: over het juiste vignet of de juiste Euro-norm beschikken. Deze maatregelen zijn niet altijd bekend bij buitenlandse bezoekers en zelfs niet bij de plaatselijke bevolking.

In Frankrijk bijvoorbeeld bleek uit een enquête dat 56% van de Fransen niet op de hoogte is van de lage-emissiezones waarvoor een Crit'Air-vignet vereist is. En voor Belgen is het niet ongewoon om de in Duitsland vereiste Feinstaubplakette te ‘vergeten’ bij een bezoek aan onze oosterburen. In heel Europa werden lage-emissiezones uitgewerkt, politiek gemotiveerd door doelstellingen op het vlak van ecologie en volksgezondheid. Een openlijk ecologisch georiënteerde Franse website trekt ze nochtans in twijfel... en beveelt iets anders aan, naar het voorbeeld van Italië.

Niet efficiënt

Volgens de 'média de l'écologie' Reporterre en de deskundigen die zij in samenwerking met de openbare radio France Inter hebben gekozen om te interviewen, zijn lage-emissiezones niet ‘ecologisch’. Bovendien is deze strategie vanuit sociaal oogpunt en met het oog op alternatieve mobiliteit niet doeltreffend. Volgens de website dwingen lage-emissiezones burgers alleen om over te schakelen op elektrische auto's, waarbij "de uitstoot wordt verplaatst" door de noodzakelijke productie van die nieuwe voertuigen.

Bovendien wordt zo "een sociale bom gecreëerd in volkswijken", aldus de titel van een van de getuigenissen die Reporterre heeft verzameld. Zij stelden vast dat 72% van de auto's die momenteel rondrijden in Seine-Saint-Denis (een voorstad in het noordoosten van Parijs), in 2024 niet meer in de lage-emissiezone zullen kunnen worden gebruikt en 37% zelfs al vanaf 1 juli dit jaar. Dit zal een toestand van "mobiliteitsonzekerheid" creëren voor deze inwoners rond Parijs.

Zones met beperkt verkeer in plaats van LEZ

Voor Reporterre schuilt de oplossing niet in een lage-emissiezone, maar in een zone met beperkt verkeer, naar het voorbeeld van de ZTL's (zona a traffico limitato) in Italië. Dat zijn zones die voorbehouden zijn aan voertuigen van omwonenden of essentiële diensten, soms op bepaalde tijdstippen. Deze oplossing vermindert het wegverkeer aanzienlijk en moedigt bezoekers aan hun auto buiten de ZTL te laten staan en andere manieren te zoeken om zich te verplaatsen. In de media wordt ook benadrukt dat het openbaar vervoer en alternatieve zachte mobiliteitsoplossingen moeten worden ontwikkeld om de luchtkwaliteit te verbeteren en tegelijkertijd te voorkomen dat de sociale kloof op het gebied van mobiliteit nog groter wordt.

Goed idee?

Dit gezegd zijnde, blijft een ZTL volgens ons een barrière voor de toegang tot de stad, met overal verschillende regels en complicaties voor bezoekers of pendelaars, a fortiori voor personen met beperkte mobiliteit. Om de druk van de auto in de steden te verminderen, moeten we het openbaar vervoer, de infrastructuur voor alle gebruikers en de opvang van auto's aan de rand van de stad verbeteren en ze daar met een gerust hart kunnen achterlaten alvorens onze weg te vervolgen met efficiënte en comfortabele alternatieven.