Een groot feest met de hele familie Janssens loopt op zijn einde, we staan aan onze auto afscheid te nemen. Mijn vader kan nog nauwelijks op zijn benen staan, wat gezien de gemoedelijke sfeer en het rijkelijke drankaanbod geeneens verwonderlijk was. Mama vraagt hem naar de autosleutels, maar hij waait de suggestie om het stuur aan haar te geven vrolijk weg. Enkele nonkels en tantes zien hoe hij zich harkerig in de auto hijst en moeite heeft om het contact te vinden. Bij het wegrijden schrapen we langs de stoeprand. Mijn moeders blik zoekt naar hulp, maar iedereen is alweer op weg naar binnen. De hand van mijn zus omknelt de mijne, zo hard dat het pijn doet.
Die angst blijkt slechts het aperitief, want de rit huiswaarts zou een zwalpende tocht door het donker worden. Veel te snel over te smalle binnenwegen, waar we een brugpijler op een haar na ontwijken. Veel te traag over de brede autosnelweg, ergens tussen twee rijstroken in. Ik herinner me gesmoord gegil en luid gevloek, ik proef de angst nog steeds. Het blijft een raadsel hoe we heelhuids thuisgeraakt zijn. Het moet nochtans vaker gebeurd zijn, want mijn vader worstelde jarenlang met een alcoholprobleem. Beroepshalve reeg hij de kilometers aan elkaar, maar in al die jaren heeft hij slechts één ongeval gehad. En toen was hij nuchter. Hij heeft ongelooflijk veel geluk gehad. En ook wij hebben ongelooflijk veel geluk gehad.
HET WAREN ANDERE TIJDEN, ZEGGEN ZE. WE ZOUDEN VEEL ALERTER GEWORDEN ZIJN VOOR ALCOHOLMISBRUIK IN HET VERKEER.
Het waren andere tijden, zeggen ze. We zouden veel alerter geworden zijn voor alcoholmisbruik in het verkeer. Met dank aan initiatieven zoals de jarige Bob-campagne, die er de afgelopen dertig jaar voor zorgde dat het aantal alcoholcontroles verzesvoudigde. Het aantal geïntoxiceerde bestuurders ligt vandaag vijf keer lager dan drie decennia geleden. Maar ondanks de algemene bewustwording, ondanks de steeds veiligere auto’s en ondanks de talloze verbeteringen aan de wegeninfrastructuur blijven er doden vallen. We weten nochtans dat het raadzaam is om op voorhand af te spreken wie er na een feestje naar huis rijdt. Alleen is die Bob-reflex eerder een engagement dan een waterdicht systeem. Soms is de drang om thuis te raken nu eenmaal groter dan de verantwoordelijkheidszin.
Ook ik heb vrienden in een bedenkelijke toestand achter het stuur zien kruipen, maar verder dan een ‘zou je dat nu wel doen?’ of ‘moet ik echt geen taxi bellen?’ ging mijn laffe verweer niet. Omdat ze doorgaans toch zonder kleerscheuren thuis komen? Of omdat er een groot verschil is tussen de wettelijke limiet en de werkelijke effecten van een alcoholintoxicatie? Waardoor je eerder bezig bent met de eventuele pakkans onderweg en niet met de potentiële gevaren die dronkenschap met zich mee kan brengen.
IN DIE DIK DERTIG JAAR DAT IK INTUSSEN MET DE AUTO RIJD, HEB IK SLECHTS VIJF KEER MOETEN BLAZEN.
In die dik dertig jaar dat ik intussen met de auto rijd, heb ik slechts vijf keer moeten blazen. En van die vijf controles waren er drie op één dag, tijdens de een of andere speciale Bob-actie. Dat is te weinig. Het vraagt een heleboel inspanningen, dat weet ik ook. Je moet politieagenten mobiliseren, voorzien in geijkte blaasapparatuur en weet ik wat allemaal. En je moet de confrontatie aan met verongelijkte mensen, want niemand staat graag aan te schuiven wanneer het bed je roept. Het is geen trajectcontrole die je kunt uitbesteden aan private partijen, weet je wel. Er zit geen verdienmodel achter, zelfs de Bob-sleutelhanger is gratis.
Ook ik heb de neiging om geringschattend te doen over het effect van een pintje of twee. Te vitten op de soms belachelijk zware straffen voor wie dan toch een keertje tegen de lamp loopt. Tot je een fietser wegmaait – maakt niet uit of die dan zonder licht reed en ook een eind boven zijn theewater was. Ik weet niet of papa vandaag beseft wat hij toen allemaal had kunnen uitrichten en wat de impact op zijn job en dus op zijn gezin had kunnen zijn. En misschien hoeft dat ook niet, aangezien hij de drank inmiddels al decennia afgezworen heeft. Maar die avond, die zorgt nog steeds voor nachtmerries. Geen enkel kind hoort zich zo angstig te voelen als mijn zus, mijn broertje en ik toen. Al is dat nog steeds klein bier in vergelijking met een kind dat zijn ouder of een ouder die zijn kind verloor bij een in alcoholdampen gehuld verkeersongeval. Niet alles is relatief.
Fijne feesten, iedereen. Hou het veilig.
Nieuws
