Editoriaal / Normen en waarden

Onze samenleving verandert almaar sneller en dat leidt ook tot de nodige onrust. Recent is daar nog de migratiedruk uit het oorlogsgebied in het Midden-Oosten bijgekomen, boven op de nooit aflatende stroom economische of andere vluchtelingen. Die instroom van nieuwkomers met andere gewoontes en tradities zet vanzelfsprekend de normen en waarden op het Oude Continent onder druk. Vanaf nu zullen nieuwkomers daarom een soort verklaring moeten afleggen waarin zij zich verbinden om onze humanistische normen en waarden te onderschrijven willen zij zich voorgoed in Europa vestigen. 

Als die normen en waarden (geënt op de Verlichting) consequent en voor iedereen op dezelfde manier worden toegepast, kan niemand daar iets op tegen hebben. Moeilijker wordt het als de oorspronkelijke ingezetenen van dit werelddeel, terecht respect claimend voor hun gedachtegoed, diezelfde normen en waarden aan hun laars blijken te lappen als hun dat beter uitkomt. Met andere woorden, onze normen en waarden gelden 100 procent voor de nieuwkomers, maar een stuk minder voor onszelf. 

Zo zijn er beleidsmensen die de waarheid iet of wat verdraaien en/of naar hun hand zetten om hun slag thuis te halen, en zijn er andere politici die het leed dat ons allen recent is overkomen, maar al te snel gebruiken voor persoonlijke politieke motieven. Maar ook de ‘gewone’ burger heeft boter op het hoofd. Hoe valt het bijvoorbeeld te verklaren dat iemand een ongeval veroorzaakt en daarna vluchtmisdrijf pleegt, zeker als er ernstige verwondingen aan te pas komen? Hoe valt het uit te leggen dat iemand inrijdt op een groep fietsende gepensioneerden en daarna doodgemoedereerd doorrijdt? 

In het verkeer geldt blijkbaar de ‘gouden regel’ dat regels er zijn voor de anderen en niet voor onszelf, en dat de intolerantie zich verplaatst naar een verschillende weggebruiker naargelang we zelf van ‘statuut’ wisselen. Met andere woorden, de automobilist kankert op soortgenoten en op de zwakke weggebruikers, de fietser klaagt over de automobilisten, maar jaagt aan de andere kant de voetgangers de stuipen op het lijf en de voetganger beschimpt zowat iedereen, maar houdt zich evenmin altijd aan de regels.

En nu zijn daar, als triest hoogtepunt, de sociale media bij gekomen. De relatieve anonimiteit van die media maakt dat velen zich geroepen voelen om het even wat te ventileren. Maar dat zo’n brute onbeleefdheid van alle (leef)tijden is, mag blijken uit het (uiteraard anonieme) vodje papier (zie foto) dat ik recent toegestuurd kreeg in een ongefrankeerde envelop (verzwaard met stuk geknipte AutoGids-exemplaren en ander ‘doorwegend’ materiaal). Eigenlijk moet je lachen met zoveel onzin, maar tegelijkertijd is het tragisch. Wedden dat deze moraalridder ook enorm inzit met normen en waarden… voor de anderen?