Editoriaal / Doorstromen a.u.b.

We zijn net terug van een weekje Japan wanneer we dit schrijven. De eerste keer dat we naar het land van de Rijzende Zon afreisden, moet zowat half jaren tachtig geweest zijn, en ondertussen hebben we er al toch zo’n twintig keer voet aan wal gezet. Wat ons telkens weer opvalt, is de evolutie van het verkeer, van de mobiliteit op deze eilandenarchipel. De Japanners zijn met zo’n 130 miljoen en hun (ei)land is betrekkelijk groot (ongeveer 375.000 vierkante kilometer of twaalf keer België), wat een bevolkingsdichtheid geeft vergelijkbaar met de onze.

Een groot verschil: zo’n 80 procent van de hele archipel is totaal ongeschikt voor bewoning. Dat betekent dat de Japanners op ongeveer een vijfde van het totale oppervlak alles moeten doen wat een moderne samenleving vereist: wonen, gewassen cultiveren, industrie ontwikkelen, recreatie voorzien, enzovoort. Zowat driekwart woont op het eiland Honshu, dat ook serieus wat bergen telt, onder meer de eerbiedwaardige Fuji-Yama, maar waar ook de grootste agglomeratie van de wereld ligt: Groot-Tokio, dat zich uitstrekt tot de havenstad Yokohama, telt meer dan 35 miljoen inwoners op een oppervlakte die ongeveer zo groot is als een derde van België. U kunt zich voorstellen dat mobiliteit hier problemen kan opleveren.

Men zou ervan uit kunnen gaan dat de verkeersproblematiek in zo’n monsteragglomeratie de laatste decennia ongelooflijk is toegenomen. De praktijk is echter anders: de voorbije jaren hebben we in Tokio veel minder lang stilgestaan dan pakweg twintig jaar terug. De hele mobiliteitsaanpak is er namelijk gericht op een vlotte doorstroming, niet alleen van het autoverkeer, maar ook van voetgangers, fietsers, metro’s , treinen en boten (we zijn op een eiland). 

De verkeersstromen worden er gestuurd vanuit reusachtige verkeerscontrolecentra waarbij er alles aan gedaan wordt om het verkeer zo vlot mogelijk te laten verlopen. Een voorbeeld: heel wat kruispunten met verkeerslichten worden centraal gemonitord en de verkeersdeelnemers worden ook individueel gevolgd. Komt er een auto te snel op een kruispunt af, dan zal men het verkeerslicht iets langer op groen laten om geen botsingen te veroorzaken.

Natuurlijk kun je zoiets enkel maar doen bij gedisciplineerde automobilisten die geen misbruik maken van het systeem. En dat… doet een Japanner gewoonweg niet. Voeg daarbij een infrastructuur die mijlenver vooruitloopt op de onze en de wil van de overheid om samen met alle actoren voor een vlotter en veiliger verkeer te zorgen (met onder meer samenwerking op het gebied van kruispuntmanagement en autonoom rijden) en het is duidelijk dat Tokio tegen 2020 (de Olympische Spelen) ook qua mobiliteit de stad van de toekomst zal zijn. Wij kunnen er alleen maar van dromen…