Veiligheid / WTF?! 10% van de dodelijke ongevallen op Belgische snelwegen zijn voetgangers

Vias institute heeft alle dodelijke ongevallen op snelwegen onderzocht uit de periode 2021-2022. Het gaat om 151 ongevallen waarbij 483 personen betrokken waren. Dit zijn hun bevindingen:

Wat doen die voetgangers op de snelweg?

Een weggebruiker op 10 die om het leven kwam bij een ongeval op een autosnelweg was een voetganger. Wanneer er zich een ongeval voordoet met een kwetsbare weggebruiker is het overlijdensrisico zeer groot: 29% van de voetgangers betrokken bij een ongeval overleed. In de wagen bedraagt de mortaliteitsgraad 1,4%.

Minder, maar zwaardere ongevallen op de snelweg

In België wordt meer dan een derde (38%) van alle voertuigkilometers op de autosnelwegen afgelegd. Het risico op een ongeval is er kleiner dan op andere delen van het wegennet, maar de ernst van de ongevallen is wel  hoger. We kunnen 31 doden per 1000 letselongevallen vaststellen; dat is 3 à 4 keer meer dan in een bebouwde kom (9 doden  per 1000 letselongevallen).

Op- en afritten zijn gevaarlijk

Eén dodelijk ongeval op tien (10%) gebeurde op de op –of afrit en meer dan 4 dodelijke ongevallen op 10 (44%) vond plaats in de onmiddellijke omgeving (500 m) ervan. In totaal vindt dus meer dan 1 dodelijk ongeval op 2 (54%) plaats op of nabij een op- of afrit. Het risico op een  ongeval is er dus hoger. 3% van de ongevallen vond plaats ter hoogte van een verkeerswisselaar.

Opgepast in het donker

Meer dan een vijfde van de dodelijke snelweg ongevallen (21%) vond plaats bij duisternis, waarbij de openbare verlichting actief was. Bij 1 ongeval op 6 (13%) in duisternis, was de openbare verlichting niet actief. Dus in totaal, vond 34% van de ongevallen plaats wanneer het donker was. Het percentage dodelijke ongevallen tijdens de nacht (tussen 22u en 6u) is hoger op autosnelwegen (25%) dan op andere type wegen (19%). 

Meeste slachtoffers in Oost-Vlaanderen

Over de periode 2013-2022, vielen er gemiddeld 56 doden per 100 kilometer autosnelweg. De autosnelwegen in Oost-Vlaanderen (73 doden per 100 km), Vlaams-Brabant (67 doden per 100 km), Antwerpen (64 doden per 100 km) en Henegouwen (64 doden per 100 km) waren het meest dodelijk. De autosnelwegen in de provincie Luxemburg waren het veiligst (28 doden per 100 km).

Veel buitenlanders

In ons land is meer dan 1 op de 5 weggebruikers (22%), die betrokken zijn bij een dodelijk snelweg ongeval, afkomstig uit het buitenland. Dit percentage is veel hoger voor vrachtwagens: meer dan 1 op de 2 (57%) is ingeschreven in het buitenland.

Aanbevelingen Vias Institute

1. Hoewel er al strenge snelheidslimieten gelden bij afritten van snelwegen, blijft het belangrijk dat weggebruikers zich hieraan houden.
2. Een volle witte lijn tussen de 1^ste en 2^de rijstrook ter hoogte van een drukke op- of afrit zou bestuurders ontmoedigen om op het laatste moment af te slaan of van richting te veranderen.
3. Weggebruikers verder stroomopwaarts bij knooppunten beter begeleiden kan ook helpen om te vermijden dat men op het laatste moment van richting dient te veranderen.
4. Gebruik van camera's om het overschrijden van een volle witte lijnen te kunnen detecteren om bepaalde weggebruikers aan te moedigen om de regels beter te respecteren.